İçerdiği vitamin ve mineral bakımından zengin olan arı poleni çiçeklerin üst bölümlerinde yer alan üreme hücreleridir. Bal yapan arılar çiçekleri dolaşırken ayaklarına polenler yapışır ve ağızlarından salgılanan enzim ile temas ettiğinde pelet adı verilen yapışkan topaklar meydana gelir. Arı kovanlarında biriken bu topakların kurutulması sonucunda arı poleni elde edilmektedir. Pelet adı verilen topaklar kurutularak hemen kullanıma hazır hale getirildiği gibi yaş olarak soğuk hava depolarında da uzun süre muhafaza edilebilmektedir. Vitamin ve mineral bakımından oldukça besleyici bir besin olan polenler protein, yağ, karbonhidrat ve liflerden oluşur. Genellikle sarı renkte olsa da siyah, yeşil, mor, mavi, kırmızı gibi farklı renklerde de polen çeşitleri mevcuttur. Polenlerde renkleri belirleyici unsurlar arasında polenin toplandığı çiçek türü, toprak çeşidi ve iklim koşulları yer alır. Toprağın içerdiği vitamin ve mineral seviyesi, yağmur miktarı ve çiçeğin beslenme şekli gibi faktörler polen türlerinin farklı olmasında etkili olsa da bazı durumlarda aynı çiçek türüne ait polenlerde farklı renk ve şekillerin olduğu da gözlemlenmiştir. Genel olarak 6-300 mm’lik boyutlarda olan polenler bal arılarının yaşamlarını sürdürmeleri için gerekli bir besindir. Almanya Federal Sağlık Bakanlığı tarafından ilaç olarak kabul edilen arı poleni bazı kişilerde alerjik etkiye neden olabilir. Özellikle arı polenine karşı hassasiyeti olan kişiler, bebekler, hamilelik ve emzirme döneminde olanlar ile kronik rahatsızlığı olan kişilerin arı poleni kullanmadan önce mutlaka doktora danışmaları önerilir.
Farklı şekillerde kullanılabilen arı poleninin taze olup olmadığını doğrudan tüketerek anlayabilirsiniz. Polen taneleri ağzınızda dağılıyorsa taze demektir. Ağızda dağılmayan sert taneli polenlerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Polen süt, yulaf, taze ve kuru meyve çeşitleri ile tüketilebildiği gibi kendinize özgü meyveli içecekler yaparak da tüketilebilir. Biraz acımsı bir tada sahip olan polen ile yaptığınız içeceklere bal ekleyebilirsiniz. Kahvaltılarda yulaf ezmesi ile ara öğünlerde ise süt ya da yoğurt ile karıştırılarak tüketilebilir. Sütlü tatlılarda ya da smoothie yaparak tüketilebilir.
Doğal granüller halinde olan polenlerin daha kolay sindirilebilmesi için 2-3 saat kadar suda bekletmek gerekir. Arı polenleri ayrıca çiçek pistil özü ve arı sütünün kullanımı ile yapılan tabletler ve kapsüller halinde de kullanılmaktadır. Cilt yaralarının tedavisi amacıyla kullanılacak olan polenler ise krem ya da macun haline getirilerek doğrudan cilde uygulanabilir. Tüm besinlerde olduğu gibi polen tüketiminde de aşırıya kaçmamak önemlidir.
Kuru ve yaş olarak tüketilebilen polen 4 yaşından büyük çocuklar ile yetişkin kişileri kullanımına uygundur. Çocuklar için günlük tüketilecek doz miktarı bir tatlı kaşığı iken yetişkinler için ise iki tatlı kaşığı kadardır. Aşırı polen tüketimi cildin şişmesi, derinin pul pul dökülmesi, kızarıklık, kaşıntı, nefes darlığı, bilinç bulanıklığı gibi şikayetlerin görüldüğü polen alerjisi sorununa yol açabilir.
Arı poleni bir yaşından küçük çocukların beslenmesinde kullanılmamalıdır. Bir yaşından sonra gerek görüldüğü takdirde doktor önerisi ile düşük dozda kullanılabilir. Ancak uzmanlar dört yaşından küçük çocukların ihtiyaç duyulmadığı sürece polen kullanmalarını önermemektedir. Çocuklar arı polenini günlük bir tatlı kaşığını geçmeyecek şekilde kullanabilir. Acımsı bir tadı olduğu için bal, arı sütü, tatlı ya da meyve suları ile birlikte tüketilebilir.
Riskli bir gebelik durumu ortada yoksa hamileliğin son 3. aylık dönemine kadar doktorunuza danışarak arı poleni kullanabilirsiniz. Hamileliğin ilk 6 aylık döneminde hem vitamin ve mineral desteği vererek annenin bağışıklığını güçlendirmesi hem de anne karnındaki bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimini tamamlaması açısından oldukça faydalı olduğu bilinmektedir. Gebeliğin son 3 aylık döneminde polen kullanımı tüketilmesi önerilmemektedir.
Arı poleni kuru ve yaş olan türlerine göre farklı şekilde muhafaza edilmelidir. Hava ile temas ettiğinde ya da güneş ışığına maruz kaldığında polenler bozulur. Kuru polenler doğru şekillerde muhafaza edildiği takdirde bir yıldan daha uzun süre kullanım ömrüne sahiptir. Cam kavanozda, hava almayacak şekilde kapağı sıkıca kapalı olarak soğuk ya da ılık bir odada saklanmalıdır. Yaş polenler ise cam kavanozda buzdolabında 1 yıla kadar muhafaza edilebilir.